درماندگی آموخته شده از جمله اختلالات رواني است كه بخشي از افراد در جوامع به آن مبتلا هستند. اگر فكر كنيم نميتوانيم تغييري در زندگي خود ايجاد كنيم، وقتي با اين جنبهي زندگي رو به رو ميگرديم درمانده ميشويم. اگر فكر كنيم « كاري از من ساخته نيست»، نمي- توانيم اقدامي صورت دهيم. و در واقع درماندگي را آموختهايم، وقتي دربارهي ناتواني خود مبالغه آميز حرف ميزنيم، ساير نيروها اوضاع را تحت كنترل ميگيرند و آيندهي ما را شكل ميدهند كه در نتيجه نااميدي، بدبيني و بياعتمادي را در پي خواهد داشت (سليگمن، 1388). نسبت دادن شكست به عللي كه تحت كنترل فرد نيستند به رفتار ناسازگارانه اي منجر ميگردد كه درماندگی اكتسابي يا آموخته شده خوانده ميشود (ديبوراجي استيپك 1385، 101).
کلینیک باور مثبت
مفهوم درماندگي آموخته شده، معرف منفيترين حالت خود است. درماندگي آموخته شده، به حالت افرادي اشاره ميكند كه كوشش را با پيشرفت مرتبط نميدانند. اين اعتقاد كه پيامدهاي رفتار، مستقل از رفتار فرد است، ابتدا به وسيلهي (سليگمن 1985 ) مورد پژوهش قرار گرفت. سليگمن مفهوم درماندگي آموخته شده را به عنوان حالت ويژهاي تعريف كرد كه اغلب در نتيجهي اعتقاد فرد مبني بر اينكه رويدادها در كنترل او نيستند در او ايجاد ميشود. به سخن ديگر، بعد از يك رشته تجربه كه در آن پاسخ هاي فرد در نتيجهي رفتار او تغييري ايجاد نمي- كند ميآموزد كه رفتار و نتيجهي رفتار او از يكديگر مستقلاند (سيف،1379 ،370). روان پزشكان زيستي معتقدند درماندگي بيماري زيستي است و از نقصهاي بيوشيمايي و وراثتي حاصل ميگردد. روان پزشكان زيستي بر اين باورند كه افسردگي كه به دنبال درماندگي ايجاد ميشود بايد با مصرف دارو درمان شود. اين روش زيست پزشكي سبب ميشود بيماران به قرصهايي كه پزشكان تجويز ميكنند وابسته گردند و از جمع مردمان عادي خارج شوند. در حاليكه رويكرد جامعه شناسي فرد را در جامعه و در بستر اجتماعي و در ارتباط با مسائل اجتماعي مورد بررسي قرار ميدهد. احساس درماندگي در همه جا مشاهده ميشود. هم شهروندان فقير و هم كودك تازه تولد يافته و هم بيمار مأيوسي كه رو به ديوار خوابيده است، اين نوميدي را به نمايش ميگذارند. و اما اين احساس درماندگي چگونه ايجاد ميشود؟چه كساني به سادگي تسليم ميشوند و چه كساني هرگز تسليم نميشوند؟ چه كساني افسرده ميشوند و چه كساني نميشوند؟ و چرا اين گونه است؟
مثالی از درماندگی آموخته شده : فیلی را در کودکی با زنجیری میبستند که در آن دوره نمیتوانست خود را باز کند این فیل در مرور زمان دچار اختلال درماندگی آموخته شده شد و به این نتیجه رسید هرچه قدر هم که تلاش کنه آزاد نمیشه و حالا اگر فیل را در بزرگسالی که قدرت زیادی دارد را هم با یک طناب ببندیم چون فکر میکنه نمیتونه خودشو آزاد کنه تلاشی هم نمیکنه.
زنجیری که فیل را نگه داشته وجود خارجی ندارد و فقط زنجیر در ذهن فیل هست که اونو در بند کرده.
کلینیک باور مثبت
زنجیره فکری شما چیه؟
بدود دیدگاه